Tràn dịch màng phổi: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Nội dung chính

 

   Tràn dịch màng phổi là bệnh lý ngày càng trở nên phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Đây là tình trạng khoang màng phổi của bệnh nhân có nhiều dịch hơn mức bình thường. Bệnh ảnh hưởng tới chức năng hô hấp của người bệnh, diễn biến nhanh và để lại nhiều di chứng. Vậy tràn dịch màng phổi do nguyên nhân gì? Bệnh có nguy hiểm không và được điều trị như thế nào? Mời bạn theo dõi bài viết sau!

 

Tràn dịch màng phổi là gì?

 

Tràn dịch màng phổi là gì?

   Giữa phổi và thành ngực của chúng ta có hai lớp màng, một lớp màng bao bọc lá phổi (lá tạng) và một lớp lót thành ngực (lá thành). Ở giữa hai lớp màng này (gọi là khoang màng phổi) có một lớp dịch mỏng gọi là dịch màng phổi.

   Dịch màng phổi có nhiệm vụ bôi trơn, giúp hai lá màng phổi dễ dàng trượt lên nhau, phổi giãn nở tốt hơn  khi ta hít thở. Thông thường, lượng  dịch màng phổi ở mỗi người rơi vào khoảng 20ml.

  Tràn dịch màng phổi là hiện tượng tích tụ dịch trong khoang màng phổi nhiều hơn mức sinh lý.

   Nếu chỉ bị tràn dịch màng phổi nhẹ, chức năng hô hấp của bệnh nhân không bị ảnh hưởng nhiều. Nhưng nếu bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi nhiều thì có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng.

   Tràn dịch màng phổi được chia thành hai nhóm cơ bản:

  • Tràn dịch màng phổi do dịch tiết: Các nguyên nhân tại chỗ làm tăng tính thấm mao mạch dẫn đến tiết dịch như viêm phổi, ung thư, lao phổi,…
  • Tràn dịch màng phổi do dịch thấm: Do suy tim, xơ gan cổ chướng, hội chứng thận hư,…

 

Triệu chứng tràn dịch màng phổi

   Triệu chứng tràn dịch màng phổi khác nhau theo từng nguyên nhân gây ra. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến:

  • Đau ngực: Đây là triệu chứng ban đầu của bệnh. Bệnh nhân thấy đau âm ỉ phía bên tràn dịch, đau tăng lên nếu nằm nghiêng về phía đối diện.
  • Khó thở: Mức độ khó thở phụ thuộc vào lượng dịch trong khoang màng phổi. Khó thở tăng lên khi nằm.
  • Ho: Thông thường là ho khan, nếu bệnh nhân bị tràn dịch do lao thì sẽ ho nhiều hơn. Bệnh nhân ho có đờm trong trường hợp nguyên nhân gây ra là viêm phổi, áp xe phổi.
  • Sốt: Xảy ra khi bệnh nhân bị nhiễm trùng do tràn dịch màng phổi. Tuy nhiên, nếu đối tượng bệnh nhân là người có tuổi hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo thì sẽ không có triệu chứng sốt.
  • Khi khám lâm sàng phát hiện hội chứng 3 giảm: Giảm rung thanh, giảm rì rào phế nang, gõ đục.

 

Nguyên nhân gây ra tràn dịch màng phổi

Nguyên nhân tại phổi, màng phổi

   Một số nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi tại phổi phổ biến là:

  • Lao màng phổi: Do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây nên. Tràn dịch màng phổi là biểu hiện điển hình của lao màng phổi. Bệnh nhân có thể mắc kèm lao phổi.
  • Áp xe phổi, viêm phổi: Nhiễm trùng ở phổi lan rộng ra màng phổi hoặc gần màng phổi, từ đó khiến màng phổi bị kích thích, tăng tiết dịch. Lúc này, bệnh nhân cần được chữa trị kịp thời để tránh màng phổi dày dính, có ổ mủ, ảnh hưởng đến quá trình hô hấp thông khí.
  • Ung thư phổi: Tế bào ung thư xâm lấn màng phổi hoặc khiến dịch màng phổi bị tắc nghẽn khó lưu thông và dẫn đến tràn dịch màng phổi.

Nguyên nhân ngoài phổi

   Bên cạnh những nguyên nhân tại phổi, tràn dịch màng phổi còn do những nguyên nhân sau:

  • Suy tim: Tim của bệnh nhân suy yếu không thể bơm tống máu hết. Điều này gây ứ máu tại phổi, khiến dịch thoát ra khỏi mạch máu và vào khoang màng phổi.
  • Xơ gan cổ chướng, hội chứng thận hư: Những bệnh này gây giảm albumin máu, từ đó làm tăng áp lực thủy tĩnh trong lòng mạch. Từ đó khiến nước bị đẩy ra khỏi lòng mạch nhiều hơn lượng nước trở về, gây tràn dịch.
  • Tắc nghẽn tĩnh mạch chủ trên.
  • Ký sinh trùng.
  • Do các bệnh lý hệ thống: Như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ,..
  • Ung thư di căn đến màng phổi.

 

Chẩn đoán tràn dịch màng phổi

   Để chẩn đoán và xác định nguyên nhân tràn dịch màng phổi, bạn sẽ được làm các chẩn đoán hình ảnh sau:

  • Chụp X – quang phổi: Hình ảnh có các khoảng mờ đậm, đồng đều nhau, bờ rõ. Khoảng mờ này có thể ở một hoặc cả hai bên phổi. Nếu bệnh nhân bị tràn dịch vừa phải, trên phim chụp sẽ thấy đường cong Damoiseau. Trong trường hợp tràn dịch nhiều, hình ảnh sẽ mờ đều toàn bộ một hoặc hai bên phổi.
  • Siêu âm màng phổi: Đây là phương pháp thăm dò đơn giản và dễ thực hiện. Phương pháp này giúp đánh giá tình trạng dịch (ít, vừa, nhiều), tính chất (vách, đồng nhất), tổn thương nhu mô đi kèm. Siêu âm còn giúp bác sĩ xác định vị trí rút dịch màng phổi để chẩn đoán và điều trị.
  • Chụp CT phổi: Chụp cắt lớp vi tính ngực cho ta thấy hình ảnh chi tiết hơn về mức độ và vị trí tràn dịch. Phương pháp này cũng giúp bác sĩ tìm được nguyên nhân gây màng phổi bị tràn dịch.

 

Hình ảnh tràn dịch màng phổi trên phim X – quang

 

Phương pháp điều trị

   Để điều trị tràn dịch màng phổi, trước tiên cần phải xác định được nguyên nhân gây bệnh. Từ đó, bác sĩ sẽ có phương hướng giải quyết phù hợp, kết hợp điều trị triệu chứng và nguyên nhân.

Điều trị nguyên nhân

   Tùy theo nguyên nhân, bác sĩ có những chỉ định khác nhau như:

  • Tràn dịch do viêm phổi, áp xe phổi,..: Sử dụng kháng sinh đủ liệu trình.
  • Lao: Điều trị theo phác đồ chống lao của Bộ Y Tế.
  • Tràn dịch màng phổi do suy tim, xơ gan, suy thận: Bệnh nhân phải được điều trị hỗ trợ những bệnh trên.
  • Tràn dịch do ung thư: Bệnh nhân có thể được hóa trị, xạ trị.

Điều trị triệu chứng

   Bác sĩ chỉ định các biện pháp giúp bệnh nhân giảm triệu chứng khó thở, đau ngực, chống suy hô hấp như:

  • Chọc hút dịch màng phổi: Bệnh nhân bị chèn ép nhu mô phổi gây khó thở.
  • Dẫn lưu màng phổi: Nếu bệnh nhân bị tràn mủ màng phổi, tràn máu màng phổi, tràn dịch – khí màng phổi.
  • Gây dính màng phổi: TDMP do ung thư tái phát nhanh (> 500ml/ngày).
  • Dùng thuốc giảm đau, hạ sốt.

Điều trị phục hồi chức năng hô hấp

   Bệnh nhân được hướng dẫn các bài tập để tránh các di chứng sau tràn dịch và giúp phục hồi chức năng hô hấp như:

  • Tập thở.
  • Thổi bóng.
  • Tập các động tác giãn nở lồng ngực.

 

Hình ảnh chọc hút dịch màng phổi.

 

   Mong rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu được các đặc điểm của tràn dịch màng phổi. Bệnh này do nhiều nguyên nhân gây ra, tiến triển nhanh và gây ảnh hưởng nhiều tới chức năng hô hấp của con người. Do đó, nếu bạn có những dấu hiệu bệnh, hãy đến ngay các trung tâm y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!

 

XEM THÊM:

360.000

    Đặt hàng online





    Trả lời

    Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

    Sản phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh

    Báo chí nói về chúng tôi

    ĐĂNG KÝ TƯ VẤN
    Hotline: 1800 1044